o nieba
  • Lucyfer
    11.01.2005
    11.01.2005
    Witam. Moją szczególną uwagę zwróciła ostatnio etymologia słowa Lucyfer – z łaciny lucifer 'niosący światło, jutrzenka'. Czyżby zawarta była tu jakaś dosadna ironia na określenie przywódcy piekieł w demonologii chrześcijańskiej? Z góry dziękuję za wyjaśnienia.
  • nefilim
    12.11.2010
    12.11.2010
    Dobry wieczór,
    mam pytanie o rzeczownik nefilim. Wiem, że etymologicznie z hebrajskiego jest to liczba mnoga i w Biblii (lub np. na polskiej Wikipedii) nie podlega odmianie, ale czy po polsku nieodmienność jest nadal pożądana, zwłaszcza w innych przypadkach niż mianownik (wielu nefilim)? Czy słowo to już można uznać za na tyle niepostrzegane jako obce (jak cherubin – cherubini), że zasługuje na pełną polską deklinację; jeśli tak, jaką? W M. l.mn. – nefilimi, nefilimy czy nefilimowie?
    Dziękuję.
  • Obce wyrazy kursywą (ciąg dalszy?
    4.09.2009
    4.09.2009
    Szanowni Państwo,
    państwa zalecenie dotyczące nieodmieniania nieprzyswojonych w polszczyźnie słów afrykańskich budzi jednak moją wątpliwość. W tekst redagowanej właśnie przeze mnie powieści (przekład z angielskiego), której akcja toczy się w byłej Rodezji, wplecione są wyrazy pochodzące z różnych języków afrykańskich (m. in. plemion Ndebele, Shona). Część tych wyrazów wręcz prosi się o odmianę, a nieodmieniona po prostu źle brzmi. Czy mogę je odmieniać, nawet jeśli nie są zadomowione w polszczyźnie? Podaję kilka wyrwanych z kontekstu zdań powieści, a w nawiasach znaczenie danych wyrazów. Dodam, że wszystkie afrykańskie słowa są również zamieszczone w słowniczku na końcu książki.
    Czasem pijemy herbatę tak, jak to robią Afs – zanurzamy nasze kanapki w zielonych, emaliowanych kubkach, potem odgryzamy mokry kęs i pociągamy łyk herbaty, która, zanim ją połkniemy, rozlewa się po całych ustach.
    Robimy to tylko po to, by charf [naśladować] Afs, ale w końcu zawsze wracamy do rozkładania, lizania i zgniatania [kanapek].
    Odpychamy łokciami opony i puszczamy się biegiem do zamieszkanego przez Afs khaya [domu], skąd nadpływa ten dźwięk.
    Mieszkają tu wszyscy pracownicy farmy ze swoimi żonami i picaninami [picanin – dziecko] – razem około czterdziestu rodzin.
    Kuca przy ogniu i daje nam do ssania kawałek sadza [sadza – rodzaj posiłku z kukurydzy] obtoczony w cukrze.
    Spoglądam do góry i widzę ją, jak czeka na nas na stoep [podest] i już z daleka zauważa nasze poncha.
    Och, to dlatego, że amadlozi [duchy przodków] nie potrzebują w niebie szczurów i dlatego, że n’anga [szaman] potrzebuje szczurzych pazurów, by zrobić niezwykłe muti [lekarstwo].

    Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź,
    Anna
  • okamgnienie
    12.10.2006
    12.10.2006
    Dzień dobry!
    Proszę mi odpowiedzieć, od kiedy okamgnienie piszemy łącznie i czy można również napisać mgnienieoka.
    Przemysław Przystupa
  • przecinek a imiesłowy przymiotnikowe
    21.07.2009
    21.07.2009
    Witam.
    Mam pewien problem dotyczący interpunkcji. Chciałem zapytać, czy w poniższych zdaniach MUSI występować przecinek:
    1. Owładnięta przez obłęd nieznany dotąd światu, ryknęła głosem zwierzęcym i przerażającym.
    2. Uspokojony jej słowami, wzbił się ku niebu.
    3. Siedzący na pobliskim kamieniu, elf zerwał się na równe nogi.
    4. — Potem wyjdziemy — zarzekł się ogolony na łyso krasnolud, znajdujący się w identycznej jak elf pozycji.

    Za wszelką pomoc z góry dziękuję!
  • Raczej niebieska strefa
    31.05.2017
    31.05.2017
    Drodzy Eksperci!
    Proszę o wyjaśnienie, jak należy zapisywać sformułowanie 'niebieska strefa'/'niebieskie strefy' (strefa, gdzie żyje duży, znacznie większy niż przeciętny, odsetek stulatków i ponadstulatków – hmm, ciekawe, czy ten wyraz dobrze zapisałam) – czy od wielkich liter, a może pierwszy wyraz od wielkiej litery, a drugie nie, a może całość w cudzysłowie? Będę bardzo wdzięczna za podpowiedź.
    Z serdecznymi pozdrowieniami,
    Katarzyna
  • tulać się
    22.04.2011
    22.04.2011
    Dzień dobry Państwu!
    Mamy pytanie z pogranicza poezji i gramatyki. Chodzi o fragment utworu Stanisława Grochowiaka Wyliczanka, w którym występuje czasownik tula się. Przytaczam strofkę z wiersza:
    Nocka tula się po niebie
    lis za kretem dróżki grzebie
    ma na łapkach szron.
    Kto to będzie?
    On.

    Jakie znaczenie ma ten czasownik? Czy to inna – regionalna odmiana turla się? czy też po prostu tuła się? A może to jakiś neologizm?
    Pozdrawiam i serdecznie dziękuję za odpowiedź ekspertów.
  • wykręcać czy wystukiwać?
    7.02.2005
    7.02.2005
    Witam serdecznie! Przeglądając prasę, natknęłam się na artykuł dotyczący telefonii komórkowej, w którym napisano takie zdanie: „Podczas wykręcania numerów czarujący kobiecy głos wypowiada nazwy wystukiwanych liczebników…”. Moje pytanie brzmi: czy owo zdanie jest poprawne, tzn. skoro w telefonach komórkowych są klawisze, które się wystukuje, to jak się ma owo zdanie do poprawności językowej? Dziękuję bardzo i pozdrawiam!
  • Zapis didaskaliów w dialogach
    26.04.2019
    26.04.2019
    Szanowni Państwo,
    mam problem z zapisem didaskaliów w dialogach.
    Z porady „Zapis partii dialogowych” wynika, że reguła kolejności podmiotu i orzeczenia jest sztywna „mamy szyk podmiot + orzeczenie” dla czasowników nie oznaczających mówienia.
    Natomiast zetknąłem się z zapisami:
    „Nieprawda – tupnął nogą Kaziuk” – Konwicki „Dziura w niebie”
    „Jak ty sobie to wyobrażasz, Yennefer? – zmarszczył brwi Crach an Craite” – Sapkowski „Wieża Jaskółki”.
    To błędy, czy wyjątki od reguły? I czemu małą literą?
  • znicz – dla kogo czy za kogo?
    11.05.2008
    11.05.2008
    Czy wyrażenie znicz dla zmarłych przypadkiem nie sugeruje nonsensu? Przecież nie można zmarłym dać znicza, poza tym im taki przedmiot jest nie potrzebny. Znicz raczej jest wyrazem naszej pamięci o zmarłych i zapalamy go w ich intencji, a więc zapalamy znicz za zmarłych. Czy się przypadkiem nie mylę?
    Z góry dziękuję za wyjaśnienie.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego